دارایی در مؤسسات و اغلب شرکت های بزرگ از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، زیرا ارزش پولی آن برای صاحب مؤسسه مد نظر و پر رنگ می باشد . دارایی ها را مانند دیگر اجزای مرتبط به حسابداری در سیستم وارد می کنند و هر لحظه که نیاز به بازبینی و مشاهده مجدد باشد ، از طریق سیستم و نرم افزار حسابداری و مالی این کار صورت می گیرد.
دارایی در حسابداری چیست ؟
دارایی عبارت است از حقوق نسبت به منافع اقتصادی آتی یا سایر راه های دستیابی مشروع به آن منافع که در نتیجه معاملات یا سایر رویداد های گذشته به کنترل واحد تجاری درآمده است . همانطور که پیش تر هم گفته شد دارایی ها دارای ارزش پولی یا اقتصادی هستند که مالک آن ها صاحب شرکت یا مؤسسه می باشد .
دارایی ها در ترازنامه ثبت می شوند و ستون سمت راست ترازنامه مربوط به دارایی های شرکت و ستون سمت چپ مختص بدهی ها می باشد .
همچنین بخوانید: بدهی ها در حسابداری
به عبارتی دیگر ، دارایی به منابع اقتصادی متعلق به یک واحد اقتصادی که انتظار میرود در آينده منفعتی برای واحد اقتصادی ایجاد نماید . دارایی ماهیت بدهکار دارد و با افزایش یافتن مانده آن ، بدهکار و با کاهش یافتن مانده آن ، بستانکار می شود . در مبحث حسابداری دارایی ها به دسته های مختلفی طبقه بندی میشوند که شامل : ۱_ دارایی های ثابت ۲_ دارایی های جاری ۳_ دارایی های عملیاتی ۴_ دارایی های غیر عملیاتی .
۱_ دارایی های ثابت :
دارایی های ثابت ، به دارایی هایی گفته میشود که انتظار میرود در مدت زمان بیشتر از یک سال مورد استفاده قرار بگیرند و جریانات نقدی آنها بیشتر از یک سال باشد. مانند: زمین ، ساختمان، تجهیزات، اثاثه ، تأسیسات، علائم تجاری و ثبت اختراع .
دارایی های جاری به دو دسته مشهود و نا مشهود طبقه بندی می شوند ، در ادامه به توضیح دارایی های ثابت مشهود و غیر مشهود می پردازیم .
دارایی ثابت مشهود :
به داراییهای گفته میشود که موجودیت عینی و فیزیکی داشته باشند دارایی مشهود گفته می شود در واقع دارایی هایی مثل زمین ، ساختمان ، ماشین آلات و غیره که بتوان آن ها را به صورت عینی مشاهده کرد.
دارایی نا مشهود :
دارایی های نا مشهود، داراییهایی هستند که ذات و ماهیت آنها فیزیکی نمی باشد ، داراییهای نا مشهود (از جمله برند، مالکیت فکری، ایدهها، روش کسب و کار) در مقابل داراییهای پولی و فیزیکی (مانند ملک، وسایل نقلیه، تجهیزات و پول نقد) قرار میگیرند. دارایی های ثابت مشهود به سه دسته استهلاک پذیر، استهلاک ناپذیر و نقصان پذیر طبقه بندی میشوند . برای افزایش دانش حسابداری و درک عمیق تر مطالب فوق به توضیحات زیر توجه کنید .
دارایی های استهلاک پذیر :
دارایی های استهلاک پذیر دسته ای از دارایی های مشهود هستند که در طول مدت زمان سپری شده عمر مفید خود ، دچار استهلاک می شوند ( مستهلک شده) و عمر مفید اقتصادی شان به پایان می رسد.
دارایی های استهلاک ناپذیر :
دارایی های استهلاک ناپذیر دسته ای از دارایی های مشهود هستند که با گذشت زمان دچار استهلاک نمی شوند و در زبان عامیانه دارای عمر نامحدود هستند ، مانند زمین .
دارایی های نقصان پذیر :
دارایی های نقصان پذیر دسته ای از دارایی های مشهود می باشند که قابلیت استخراج دارند و بر اثر استخراج تهی می شوند. این دارایی ها بعد از استخراج به موجودی مواد یا کالا تبدیل می شوند. مانند معادن، جنگل ها و… . این دسته از دارایی های مشهود در ترازنامه با نام معادن و ذخایر آورده می شوند.
بر اساس این دسته بندی به اهمیت طول عمر مفید اقتصادی، استفاده در روال عادی عملیات و منابع آتی قابل اندازه گیری در دارایی های ثابت مشهود پی می بریم.