چک چیست؟ و انواع چک های رایج

چک چیست؟ آشنایی با قوانین چک

چک چیست؟

انواع روش های صدور چک را بشناسید !

چک ، یکی از انواع سند های تجاری است که در معاملات و رویدادهای های مالی در شرکت ها یا بنگاه های تجاری و همچنین  در دیگر مشاغل بسیار کاربرد دارد .در واقع چک برگه ای است که با درج کردن مبلغ و تاریخی معین بر روی آن ، قابل استفاده می باشد و هیچ گونه محدودیتی برای چک و ارقام آن وجود ندارد به همین علت در بین اقشار جامعه بسیار محبوب و کاربردی می باشد. نکته جالب پیدایش و کشف چک به دوران هخامنشیان بر می گردد‌ ، و به عنوان بهترین دستاورد های بانکی آنان‌‌ به شمار می رود .

مهم ترین ویژگی و مزیت چک ، در پرداخت وجوه مدت دار است ، با پیشرفته تر شدن امکانات و پرداخت های الکترونیک بانکی ، آپشن های مثبت و خوب چک هم با نسخه جدید و بروز در اختیار افراد استفاده کننده قرار گرفت . اگر بخواهیم به طور واضح تر و یا در قالب عدد میزان محبوبیت و پر کاربرد بودن چک را بیان کنیم باید گفت که حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد پرداخت ها به وسیله ی چک انجام می شوند .

چک جایگزینی مناسب و امن برای وجه نقد می باشد و تقریبا در اکثر کشورهای ها از آن استفاده می کنند ، البته باید دانست که قوانین مربوط به چک و نحوه استفاده از آن در همه ی کشور ها یکسان نیست و هر کشور قاعده و قانون خود را دارد . در این مطلب سعی نموده ایم تا بهترین چکیده ای از معنا و مفهوم چک و همچنین قوانین و چگونگی استفاده از آن را برایتان‌ فراهم کنیم ، تا پایان با ما همراه باشید .

چک چیست ؟‌

همانگونه که پیش تر ذکر شد ، چک سندی تجاری است که در قالب یک برگه کاغذ مخصوص نوشته شده و به جای وجه نقد مورد استفاده قرار می گیرد. معمولاً چک به اشخاصی که دارای شرایط دریافت آن هستند ، تعلق می‌ گیرد ، این شرایط عبارت اند از : کارکرد حساب در بانک مورد نظر ، نداشتن چک نکول شده ، پرداخت قسط تسهیلات به طور منظم ( در صورت گرفتن وام های بانکی ) و غیره … . در صورتی یک چک دارای اعتبار است که دارای امضاء ، درج اعداد و حروف به صورت صحیح و واضح ، نداشتن هیچ گونه خط خوردگی و لک باشد تا فرد دریافت کننده بتواند آن را در بانک مقصد وصول کند ( نقد نماید ) .

از سال ۱۳۹۷ به بعد برای چک و صدور‌ آن قوانینی بروز و جدیدتر بوجود آمد ، اما این قوانین از یکم آذر ماه سال بعد در معرض اجرا قرار گرفتند که برخی از این مواردی که در مجموعه قوانین چک آورده شده است نیاز به ایجاد زیر ساخت فنی به خصوصی نداشتند و بعد از ابلاغ قانون در آبان ماه ۱۳۹۷ توسط قوه قضائیه ، بانک مرکزی و سایر بانک ها عملیاتی شدند .

اکنون به تعریف دقیق چک در علم حسابداری می پردازیم ، چک نوشته ای است که به موجب آن ، صادر کننده چک تمام یا بخشی از وجوه خود را که نزد بانک است مسترد یا به شخص دیگری واگذار می نماید . این تعریف ذکر شده بر اساس ماده ۳۱۰ قانون تجارت می باشد که شاید برای افراد مبتدی با کمی ابهام روبرو باشد ، به همین دلیل ابتدا تعریف بسیار ساده و روان آن را جهت درک بهتر بیان کردیم .

قسمت های تشکیل دهنده چک

یک چک با اعتبار بانکی از قسمت های مختلفی تشکیل شده است، که هر کدام را به طور جداگانه معرفی و بررسی خواهیم کرد.

۱_ شماره مسلسل : شماره‌ ای است که در زمان چاپ چک برای هر برگ از آن‌ به طور جداگانه و بدون تکرار است و بر روی آن ثبت می‌ شود.

۲_ شماره حساب جاری : شماره حساب بانکی ای که مبلغ مشخص شده از آن حساب پرداخت خواهد شد. این شماره غالباً به همراه نام صاحب حساب بر روی کلیه ی برگه های یک دفترچه آن چاپ می‌شود.

۳_ تاریخ پرداخت : تاریخ پرداخت ، تاریخی است که زمان پرداخت مبلغ معین شده‌ است. مطابق قانون این زمان ( تاریخ) باید به حروف نوشته شود ولی در شرایطی که آن به عدد نوشته شود مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

۴_ گیرنده : گیرنده ، نام شخصی است که قادر است مبلغ مشخص شده را در تاریخ مشخص شده دریافت کند. اگر در وجه شخصی مشخص باشد تنها همان شخص قادر است آن را وصول کند ولی اگر در وجه حامل باشد هر فردی قابلیت این را دارد که برای وصول آن اقدام کند حتی شخصی که آن را از جایی نامشخص پیدا کرده باشد.

۵_ مبلغ : مبلغ چک ، یک بار به حروف در وسط و یک بار هم به عدد در پایین برگه آن درج می‌شود.

۶_ امضای صاحب حساب : چک که امضای صاحب حساب در آن درج نشده باشد ارزشی ندارد و قابل پرداخت نیست. در صورتی که حساب جاری مشترک باشد، تمامی شرکا باید چک را امضا کنند.

همچنین بخوانید : اصول حسابداری چیست؟

قسمت های تشکیل دهنده چک

برای تنظیم و صدور چک حتماً به موارد زیر توجه داشته باشید !

1_ مبلغ و تاریخ دقیق چک هم به صورت حروف و هم به صورت عدد باید نوشته شود.

2_ پس از آن که تاریخ و مبلغ را درج کردید ، روی آن را یک چسب بزنید که وضوح اعداد و حروف قابل خواندن باشد تا امکان  تغییر آن فراهم نباشد. به دلیل این که با برداشتن چسب کاغذ آن هم پاره خواهد شد.

3_  در هنگام نوشتن چک از یک خودکار استفاده کنید و اگر در هنگام نوشتن آن ، کسی قصد دادن خودکار به شما را داشت از گرفتن آن پرهیز کنید به این علت که می ‌توانند با آن خودکار نوشته ها را در زمان دیگری تغییر دهند.

4_ در صورتی که از چک در عملیات روزانه خود زیاد استفاده می ‌کنید سعی کنید حتی الامکان از خودکار خاص استفاده کنید.

5_  کلیه ی اطلاعات آن اعم از مبلغ و تاریخ و در وجه را خودتان کامل و پر کنید و از در اختیار قرار دادن و تکمیل آن به وسیله ی اشخاص دیگر اجتناب کنید تا دستخط ایشان وارد نشود.

6_ اگر چک دارای خط خوردگی است ، حتما مقدار آن را در چک ذکر کنید و اگر دارای خط خوردگی نیست ، حتما بنویسید بدون خط خوردگی .

۷_ اگر چک را در جهت پرداخت در یک قرارداد میدهید حتما مشخصات آن را به صورت کامل در قرارداد قید کنید. مثلا مبلغ و تاریخ و شماره آن.

8_  برخی از چک ها وجود دارند که به دو امضا و یا مهر نیاز دارند و بعضی اوقات صادر کننده چک ، یک امضا می‌ کند تا دارنده آن نتواند چک را وصول کند . به شما پیشنهاد می کنیم که از صادر کننده چک بخواهید قید کند که چک یک امضا بوده و نیازی به مهر و یا دو امضا ندارد.

9_ به هیچ وجه چک را برای تعویض و اصلاح آن در اختیار صادر کننده چک قرار ندهید به این دلیل که می ‌تواند ادعا کند که مبلغ آن را به شما پرداخت کرده و آن را گرفته است.

10_ اگر تاریخ چک صادر شده توسط شما با تاریخ نوشتن قرارداد یا فاکتور یکسان باشد، می ‌توانید به صورت کیفری اقامه دعوا کنید ولی اگر تاریخ آن بعد از تاریخ قرارداد یا فاکتور باشد چک شما شرایط حقوقی دارد .

11_ حتما چک را در وجه شخص صادر کنید و از پرداخت کردن چک در وجه شخص حامل خودداری کنید .

12_ در شرایطی که‌ بر روی چک نوشته و یا درج شود بابت مثلا فلان کار و یا بابت ضمانت و غیره ، چک حقوقی می شود. بنابراین به نفع دارنده است که این بابت و یا شرط گذاشته نشود.

13_ به هیچ وجه چک را به صورت سفید امضا صادر نکنید تا مورد جعل و سوء استفاده قرار نگیرد.

انواع چک های رایج

انواع چک‌ های رایج

چک های بانکی دارای تنوع مختلفی هستند که اغلب برای بستن معاملات با مقدار و حجم زیاد مورد استفاده قرار می گیرند . دانستن انواع چک های بانکی در شرایطی به کار شما می آید که صاحب و مالک یک کسب و کار یا یک حرفه باشید و یا این که قصد افتتاح یا راه اندازی آن را داشته باشید، خوب است که با انواع چک های صادره آشنا شوید و آن ها را بشناسید .

  • این چک ها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند :

۱_ چک هایی که به وسیله اشخاص صادر می شوند

۲_ چک هایی که به وسیله بانک صادر می شوند

۱_ چک هایی که به وسیله صاحب چک صادر می شوند

  • چک عادی : چک عادی ، نخستین و کاربردی ترین چک های تجاری می باشد . در خصوص صدور این نوع چک ها ، صاحب حساب از محل دارایی های خود نزد بانک ها ، چکی را برای مبلغ تعیین شده فرد مد نظر یا حامل صادر می کند . برای وصول یا نقد کردن این نوع چک ها لازم است به همان شعبه بانکی که چک توسط آن صادر شده مراجعه کنید .
  • چک تایید یا گواهی شده : چک تایید یا گواهی شده با مابقی چک ها و چک عادی تفاوت زیادی ندارد ، اما موردی که منجر به تفکیک آن ها شده این است که بانکی که چک بر روی آن صادر شده پرداخت مبلغ درج شده را تأیید می کند . یعنی این که از اینطور چکی در اختیار این ضمانت را دارید که حتی اگر در حساب شخص صادر کننده چک وجه لازم وجود نداشته باشد ، بانک مبلغ چک را پرداخت می کند .

۲_ چک هایی که به وسیله بانک صادر می شوند

  • چک بین بانکی ( چک های رمزدار) : چک بین بانکی یا به اصطلاح چک رمز دار ، به وسیله بانک مبدأ و به درخواست مالک حساب صادر می شوند . این نوع چک ها به طور رمز دار و برای سایر بانک ها صادر می شوند .این چک ها از قابلیت وصول به صورت وجه نقد برخوردار نیستند و بانک صادر کننده وجه چک را به حساب بانکی فرد مورد نظر در بانک های دیگر منتقل می کنند . صدور آن ها نیز در وجه حامل ممنوع می باشد ، البته باید در نظر داشته باشید که این چک ها را نمی شود به دیگران انتقال داد ‌.

پرداخت مبلغ این چک ها هم مانند چک تضمین شده حتمی و صد در صدی‌ است . سرانجام اطلاعات به این نکته هم توجه داشته باشید که امنیت چک های بین بانکی بالاست و این به دلیل اطلاعاتی مانند شماره و کد شعبه فرد گیرنده در آن حساب نیز باید در چک نوشته شود .

  • چک تضمین شده (تضمین شده رمزدار) : چک های رمز دار به وسیله بانک صادر می شوند . در شرایطی که مالک حساب بخواهد چک تضمین شده صادر کند ، این چک صادر می شود . پرداخت مبلغ به گیرنده چک رمز دار به وسیله بانک مبدأ ضمانت می شود و حتی اگر در حساب مالک حساب مبلغ کافی موجود نباشد ، این قابلیت وجود دارد که بتوان چک ها را در تمام شعبات نقد کرد ، در شرایطی که صادر کننده چک تایید شده خود فرد مالک حساب است . چک تضمین شده با وجه نقد هیچ گونه تفاوتی ندارد به این دلیل که نقد شوندگی چک به طور حتم و صد در صدی‌ است .
  • چک مسافرتی: چک مسافرتی ، این چک نیز به وسیله ی بانک صادر و مبلغ آن در شعبه همان بانک یا به وسیله نمایندگان و کارگزاران آن بانک قابل دریافت است. چک مسافرتی موردی آسان و راحت به جای جابجایی و حمل پول بسیار است.
نرم افزار حسابداری

آپدیت جدید ویندوز 11 و بی نیازی به گذرواژه ها

ChatGPT

نسخه ی جدید ChatGPT می‌تواند مکالمه‌ی صوتی با کاربر برقرار کند

جانی آیو مدیر اسبق اپل

مدیر سابق اپل، آیفون هوش مصنوعی را میسازد

تلگرام تبدیل به سوپر اپلیکیشن میشود

رونمایی سامسونگ از گلکسی رینگ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

keyboard_arrow_up