حسابداری بازرگانی چیست؟

حسابداری بازرگانی چیست و وظایف حسابدار بازرگانی

حسابداری بازرگانی

حسابداری بازرگانی

پیشنهاد میکنیم پیش از اینکه به حسابداری بازرگانی بپردازیم، مقاله حسابداری چیست را هم مطالعه کنید. دانش مربوط به حسابداری یکی از کامل ترین علوم در جامعه و بین مردم می باشد ، که فرا گرفتن آن و تلاش برای اجرای درست و صحیح انواع حسابداری نیازمند علاقه ، استعداد و فعالیت در شرکت های مختلف می باشد . محتویات متنی و کاربرد های عملی حسابداری در هر عرصه ای از صنعت و مشاغل برای مالک و مدیران جهت منظم سازی رویداد های مالی شان کاربرد دارد .

شرکت بازرگانی به مجموعه فرایند هایی گفته می شود که منجر به خرید و یا واردات کالا از سایر کشور ها می شود ، و بدون کوچک ترین تغییری به بازار ارائه می شود . کالاهایی که به منظور فروش و کسب درآمد خریداری شده اند چه به صورت همکاری (عمده) و چه به صورت تکی فروخته شوند ، نیازمند وجود حسابدار برای مدیریت فرایند های مالی با استفاده از نرم افزار حسابداری و مالی برای شرکت می باشد.

شرکت ها از لحاظ نوع فعالیت به سه دسته خدماتی ، بازرگانی و تولیدی تقسیم می شوند . هر شرکتی که به خرید و فروش کالا بپردازد در شمار شرکت های بازرگانی قرار می گیرد . فعالیت اصلی این شرکت ها خرید انواع مواد خام ، فراورده ها و یا کالا های ساخته شده از تولید کننده یا عمده فروش و عرضه آن به خریدار است . این گونه شرکت ها همانطور که پیش تر گفته شد در شکل و محتوای کالاهایی که خریداری و به فروش می رسانند ( به غیر از بسته بندی و نظایر آن ) تغییری ایجاد نمی کنند ، بلکه کالاها را خریداری ، حمل و انبار نموده و به مشتریان تحویل می دهند  . می توان گفت شرکت های بازرگانی واسطه انتقال و عرضه کالا از تولید کننده به مصرف کننده  هستند ، چون زمانی که کالا را از دیگران خریداری می کنند ، نقش خریدار و زمانی که آن را به سایرین می فروشند نقش فروشنده را دارند .

در شرکت های بازرگانی فروش به نقد ، اقساط ماهیانه و نسیه انجام می شود و همچنین شرکت جهت کسب سود بیشتر روش اعتباری را به مشتری پیشنهاد می دهد چرا که این روش از خرید کالا برای هر دو طرف معامله منفعت دارد ، چون خریدار موجودی و نقدینگی خود را حفظ می کند و فروشنده هر چه سریع تر توانایی نقد کردن حساب های خود را دارد .

  • خرید نقدی 

هر گاه بهای کالای مورد معامله همزمان با تحویل کالا به صورت نقد به فروشنده پرداخت شود ، خرید نقد انجام شده است .

  • خرید نسیه (اعتباری)

اگر پس از دریافت کالا ، خریدار تعهد نماید که بهای کالای مورد معامله را در زمان معینی ( مدت مورد توافق طرفین ) به فروشنده پرداخت نماید ، خرید نسیه انجام شده است .

  • خرید از محل پیش‌ پرداخت ها

ممکن است قبل از اینکه کالا خریداری و تحویل شرکت شود ، کل بهای خرید و یا قسمتی از بهای آن پرداخت شود . در این حالت ، خرید کالا از محل پیش پرداخت صورت گرفته است .

  • خرید اقساطی 

معامله ای است که در آن خریدار پس از دریافت کالا تعهد می نماید در سر رسید های مقرر بهای کالا را به صورت اقساطی به فروشنده پرداخت نماید . ممکن است در خرید های اقساطی بخشی از مبلغ همزمان با خرید کالا پرداخت و مابقی به صورت اقساط پرداخت گردد.

تخفیفاتی که در شرکت های بازرگانی ارائه می شود شامل تخفیفات نقدی ، توافقی و برگشت از فروش و تخفیفات می باشد . تخفیفات نقدی : زمانی ایجاد می شوند که امکان خرید نقدی وجود نداشته باشد ، خرید به صورت نسیه (اعتباری) انجام می شود . در این شرایط فروشندگان برای تسریع در روند در وصول مطالبات خود به مشتریانی که مبلغ فاکتور فروش را قبل از موعد مقرر و طی مدتی معین از تاریخ فاکتور پرداخت کنند ، تخفیفی می دهند که به آن تخفیف نقدی می گویند . در واقع تخفیف نقدی یک امتیاز برای خریدار محسوب می شود ، چون استفاده از آن باعث صرفه جویی نقدی می شود .

  • تخفیفات توافقی 

در زمان معامله کالا ، ممکن است خریدار و فروشنده روی قیمت کالا چانه زنی کنند ، و نهایتاً به مبلغی کمتر از قیمت متعارف کالا توافق کنند . مبلغ تخفیف دریافتی در این معامله تخفیف توافقی یا چانه زنی نام دارد .

  • تخفیف نابابی

در مواردی ممکن است کالای خریداری شده معیوب بوده و خریدار برای اینکه کالای معیوب را برگشت ندهد درخواست تخفیف از فروشنده نماید . به این گونه تخفیفات که برای عدم برگشت کالاهای معیوب دریافت می شود ، تخفیفات نابابی خرید گفته می شود . مبلغ تخفیف نابابی همانند برگشت از خرید ، در سیستم ادواری به بستانکار حساب برگشت از خرید و تخفیفات و در سیستم دائمی به بستانکار حساب موجودی کالا منظور می شود ‌.

همچنین بخوانید : اصول حسابداری چیست؟

حسابداری شرکت های بازرگانی
  • سیستم های نگهداری موجودی کالا در حسابداری بازرگانی

برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز به منظور تعیین مقادیر و ارزش کالا به یک سیستم حسابداری مالی دقیق نیاز است . برای ثبت موجودی ها و انعکاس در صورت های مالی دو سیستم وجود دارد که هر کدام را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار میدهیم.

  • سیستم ادواری : در این سیستم ، مقدار موجودی ها فقط در پایان دوره از طریق شمارش فیزیکی مشخص می گردد و ارزش ریالی آن ها با استفاده از یکی از روش های ارزشیابی موجودی ها ، تعیین می شود . در این روش اطلاع از مبلغ و مقدار کالای موجود در انبار در طول دوره مالی به راحتی امکان پذیر نیست . در صورت نیاز به اطلاعات مقداری و ریالی موجودی ها ، نیاز به شمارش فیزیکی آن ها و ارزش گذاری وجود خواهد داشت که مستلزم صرف وقت و هزینه و احتمالاً توقف عملیات خواهد بود . در این سیستم برای محاسبه بهای تمام شده کالای خریداری شده ، ابتدا باید خرید خالص ( کل خرید منهای تخفیفات نقدی خرید و برگشت از خرید و تخفیفات) را محاسبه کرد و سپس هزینه حمل کالای خریداری شده و سایر هزینه های مرتبط را به آن اضافه نمود تا بهای تمام شده کالای خریداری شده به دست آید .

حساب هایی که در ادواری برای ثبت معاملات مربوط  به خرید و بهای تمام شده کالای خریداری شده نگهداری می شود ، عبارت اند از : خرید کالا ، هزینه حمل کالای خریداری شده ، برگشت از خرید و تخفیفات ، تخفیفات نقدی خرید .

  • کاربرد سیستم ادواری در حسابداری بازرگانی

کاربرد این سیستم صرفاً در شرکت هایی بازرگانی مناسب است که تنوع اقلام زیاد و به طور نسبی کم ارزش هستند ، همچنین در بعضی از صنایع مانند خرده فروشی ها ، رستوران ها ، داروخانه ها و نظایر آن ها که امکان نگهداری مدارک تفصیلی موجودی ها وجود ندارد ، مناسب است .

خرید کالا در سیستم ادواری ، در سیستم ادواری کالاهایی که طی دوره مالی برای فروش خریداری می شود ، در حسابی به نام ( خرید کالا) ثبت می شود . خرید اقلام دیگر دارایی مانند ملزومات ، اثاثه و مانند آن ها که برای استفاده در عملیات واحد تجاری خریداری می شوند در حساب دارایی مربوطه منظور می شوند ، زیرا حساب خرید کالا فقط اختصاص به خرید کالاهایی دارد که شرکت بازرگانی قصد فروش آن ها را دارد .

هزینه حمل کالای خریداری شده (حمل به داخل ) در سیستم ادواری ، هزینه حمل در سیستم ادواری به حساب ( هزینه حمل کالای خریداری شده ) منظور می شود . هزینه حمل کالای خریداری شده را می توان مستقیماً به حساب خرید هم منظور نمود ، ولی روش متداول ، ثبت در حسابی جداگانه تحت عنوان (هزینه حمل کالای خریداری شده ) است . این روش اطلاعات مفیدی برای کنترل و بررسی خرید ها و هزینه های حمل جهت تصمیم گیری در اختیار مدیران شرکت های بازرگانی قرار می دهد . همان طور که گفته شد برای تعیین بهای تمام شده کالای خریداری شده ، مانده این حساب به مانده خرید کالا اضافه می شود .

  • سیستم دائمی : سیستم دائمی سابقه ای مستمر و لحظه به لحظه از تغییرات (افزایش و کاهش) در موجودی کالا را نگهداری می کند . در سیستم دائمی علاوه بر استفاده از حساب های دفتر کل و یا معین ، مدارک دیگری (کارت حساب کالا ) جداگانه برای هر یک از انواع موجودی ها نگهداری می شود و ارزش مقداری و ریالی موجودی کالا در هر مقطع زمانی از دفاتر قابل استخراج است . از این رو می توان کنترل مطلوب تری بر موجودی کالای انبار داشت ، در صورت استفاده از سیستم دائمی ، شمارش عینی موجودی کالا (انبارگردانی) تنها به منظور اثبات صحت میزان موجودی ها ، از طریق مقایسه آن ها با مدارک حسابداری ضروری است ‌. در صورت وجود هر گونه اختلاف ، موضوع باید پیگیری گردد و از طریق اصلاح مدارک سیستم دائمی ( کارت ها و دفاتر معین ) اختلاف رفع شود تا این مدارک با شمارش عینی اقلام مطابقت کند .
  • کاربرد سیستم دائمی در حسابداری بازرگانی

در گذشته، سیستم دائمی عمدتاً در مورد کالاهای گران قیمت کاربرد داشت اما امروزه اکثر واحد های تجاری به لطف وجود نرم افزار های حسابداری ، به این سیستم روی آورده اند ، این نرم افزار ها به حسابداران کمک می کند تا بدون اشتباه و با هزینه ای کمتر از سیستم های دستی به پردازش مبادلات بزرگ موجودی کالا بپردازند . در واقع این سیستم ، کنترل داخلی را ارتقا و کارایی را نیز افزایش می دهد زیرا همیشه اطلاعات مربوطه به مقدار و مبلغ خرید و بهای تمام شده مواد و کالا در اختیار بوده و مدیران بهتر می توانند تصمیم گیری نمایند .

تعریف حسابداری بازرگانی

اصول و نکات مهم حسابداری بازرگانی

جهت صحت درستی از عملکرد صحیح رویکرد های تجاری خود ، لازم است چند اصل و مفهوم پر اهمیت در مبحث حسابداری تجاری را فرا گیرید و به یاد داشته باشید :

 بدهکار بودن: وجهی است که به طلبکاران و فروشندگان مدیون هستید . به دلیل وجود الزام قانونی میبایست به عنوان بدهی در صورت های مالی ذکر شده و نسبت به پرداخت آن ها اقدام شود .

بستانکار بودن : وجهی است که مراجعه کنندگان و مشتریان بابت خرید هر کالا و یا دریافت هر خدماتی که انجام می دهید به کسب و کار شما بدهکار هستند که اغلب در زمان ثبت و تجزیه و تحلیل به عنوان دارایی مکتوب می شود ، چون مشتریان به صورت قانونی ملزم به پرداخت آن وجه هستند .

خرید : حساب خرید کالا همواره مانده بدهکار دارد که با زدن ثبت بدهکار مانده آن افزایش و با زدن ثبت بستانکار مانده آن کاهش می یابد . این حساب تمام بهای کالاهای خریداری شده در یک دوره مالی اعم از خرید به صورت نقد و نسیه در آن ثبت می گردد .

فروش : حسابی است که ماهیت آن بستانکار می باشد . با ثبت بستانکار مانده آن افزایش و با ثبت بدهکار مانده آن کاهش می یابد . موسسات بازرگانی با فروش کالای خود به کسب درآمد می پردازند ، درآمد حاصله در حسابی به نام فروش کالا ثبت می شود.

برگشت از خرید و تخفیفات : در فرایند خرید کالا ممکن است عواملی وجود داشته باشد که باعث می شود خریدار همه یا بخشی از کالاهای خریداری شده را به فروشنده برگشت دهد ، این حساب مانده بستانکار دارد با افزایش بستانکار می شود و با کاهش بدهکار . همچنین این حساب در روش استفاده از سیستم دائمی در حسابی تحت عنوان موجودی کالا ثبت زده می شود .

دارایی : هر چیزی که در کسب و کار شما ارزش پولی داشته باشد و در آینده به وجه نقد تبدیل شود ، دارایی گفته می شود . دارایی ها شامل ، حساب های دریافتنی ، تجهیزات ، تاسیسات ، موجودی کالا و مواد ، حساب های بانکی و … می باشند .

بدهی : هر چیزی که به عنوان بدهی یا تعهد مالی نسبت به یک شرکت بازرگانی یا واحد تجاری در نظر گرفته می شود ،  بدهی نام دارد مانند حساب های پرداختنی ، وام های پرداختی ، پیش دریافت ها ، حقوق پرداختنی ، مالیات و … .

تفاوت حسابداری بازرگانی و حسابداری دولتی

همانطور که اطلاع دارید، حسابداری شاخه های مهم بسیاری دارد که هر کدام از شاخه های حسابداری در تمامی سازمان ها و شرکت ها وظایف متفاوت و مشخصی دارند. ما در این مقاله خیلی کوتاه به برخی از تفاوت های مهم حسابداری بازرگانی و حسابداری دولتی اشاره می کنیم.

در حسابداری بازرگانی در ثبت اسناد و دارایی ها تفاوت بسیاری وجود دارد

در حسابداری بازرگانی نگهداری حساب های مستقل اهمیت زیادی ندارد ولی در حسابداری دولتی نگهداری حساب های مستقل از اهمیت ویژه ای برخوردار است

در حسابداری دولتی نگهداری و کنترل بودجه بسیار مهم است ولی در حسابداری بازرگانی چندان ضروری نیست

در حسابداری دولتی اجرای قوانین بسیار مهم است ولی در حسابداری بازرگانی چندان مورد نیاز نیست

همچنین نوع صورت حساب ها در شرکت های دولتی و بازرگانی تفاوت بسیاری دارند

  • وظایف حسابدار بازرگانی

حسابداری بازرگانی یک قسمت مهم برای اداره یک شرکت است . فرقی ندارد که شرکت یا فروشگاه شما بزرگ باشد یا کوچک به هر حال باید با استفاده از دستورالعمل های صحیح اطلاعات مالی شرکت خود را پیگیری کنید . حسابداری بازرگانی با ثبت کردن کل درآمد ها و هزینه هایی که بر شرکت تحمیل شده ، به تکمیل فاکتور ها ، پیش بینی کردن سود  و پرداخت حقوق می پردازد . حسابداران بازرگانی به صورت تخصصی با موارد زیر سر و کار دارند :

  • تکمیل کردن صورت های مالی ، شامل اطلاعات مالی دارایی ها ، بدهی ها و منظم سازی آنان
  • تهیه و آماده سازی صورت سود و زیان
  • فراهم و آماده سازی صورت گردش نقدینگی
  • آماده سازی و طبقه بندی ترازنامه مالی
  • محاسبه میزان سود دهی شرکت در مدت زمان تعیین شده
  • محاسبه مالیات بر ارزش افزوده
نرم افزار حسابداری

آپدیت جدید ویندوز 11 و بی نیازی به گذرواژه ها

ChatGPT

نسخه ی جدید ChatGPT می‌تواند مکالمه‌ی صوتی با کاربر برقرار کند

جانی آیو مدیر اسبق اپل

مدیر سابق اپل، آیفون هوش مصنوعی را میسازد

تلگرام تبدیل به سوپر اپلیکیشن میشود

رونمایی سامسونگ از گلکسی رینگ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

keyboard_arrow_up