در جامعه امروزه و وجود هزاران مجموعه فعالیتی متنوع در شرکت‌ها و کسب و کارها ، باز هم مشاغل بسیاری هستند که توسط افراد سرمایه دار ، اقتصاد داران بزرگ و تاجران ایجاد می‌شوند ، این مشاغل اگر با روند درستی از مدیریت ، به فعالیت خود ادامه دهند و ارزیابی دقیق مالی داشته باشند ، موفق خواهند شد. اما عده ای از این شرکت ها و سازمان ها بنا به دلایل گوناگونی بعد از سپری شدن مدتی ، امکان دارد دیگر قادر به ادامه و استمرار روند کاری خود نباشند و یا به عبارتی دیگر نتوانند آن گونه که انتظار می رود به کار و فعالیت خود ادامه دهند و در نتیجه از ادامه کار باز می مانند. با توجه به شرایط جدیدی که در کسب و کار اقتصادی آنان پیش آمده ، این شرکت ها با کاهش قدرت مالی و نقدینگی مواجه می شوند که این مسئله بدهی های قابل توجهی متحمل می شوند و تاجران در این شرایط افت مالی میبایست هزینه های بسیاری از دارائی های شخصی خود بگذارند تا خسارات ناشی از عدم پرداخت بدهی جبران شود ، اما در پاره ای از موارد هزینه ها به قدری زیاد است که نمی توانند به سهولت و آسانی نسبت به پرداخت آن ها اقدام کنند و از دیدگاه مراجع قضایی دچار مشکل می شوند. در این مقاله از سایت آرپاکو ، قصد داریم با ارائه مطالب مفید و مهم ، مفهوم دقیق ورشکستگی مالی و پیامد های حاصله از آن را برای تان شرح دهیم .
هنگامی که مشاغل و شرکت های کلان و یا حتی یک شخص حقوقی با توجه به موضوعات و مشکلاتی که ممکن است در محل کار و فعالیت آنان پیش آمده باشد ، از دیدگاه مسائل مالی / مالیاتی به کاستی و افت دچار می شوند . به شکلی که در هر حالتی ، چه در حالت قانونی و چه در عمل توانایی پرداخت دیون متحمله مربوط به خود را ندارند و نمی توانند به تضمینات و گفته های خود متعهد باشند ، این شرکت دچار کاهش قدرت نقدینگی و ورشکستگی مالی شده است. مسئله ناخوشایند ورشکستگی ، تنها مختص به زمان حال یک شرکت یا مؤسسه تجاری نمی باشد ، بلکه دوره های پیشین که از لحاظ مالی با افت شدید و ضعف روبرو بوده اند و در شرایط سخت مالی بوده اند نیز شرایط ورشکستگی به شمار می رود .
افراد برجسته و دانشمندان برتر از جمله نیوتن در رابطه با ورشکستگی و افت مالی شرکت ها یا خارج شدن از شرایط مطلوب مالی ، آن ها را به سه مرحله طبقه بندی می کند. اولین گام یا مرحله ، که خود شرکت ها هنوز به طور صد در صدی ورشکستگی را باور نکرده اند مرحله نهان می گویند. دومین مرحله که شرکت دچار کاهش قدرت نقدینگی می شود و مرحله نهایی که منجر به ورشکستگی کامل شرکت می شود ، مرحله عدم توانایی در پرداخت دیون می باشد. ولی اغلب شرکت ها و مشاغل نیز بدون هیچ یک از مراحل بالا دچار ورشکستگی مالی می شوند.
هنگامی که در شرایط ناگوار مالی ، شرکتی با حالت ورشکستگی روبرو می شود ، اشخاص زیادی با رخداد این واقعه به مشکل برخورد می کنند و این اشخاص شامل سهام داران، اعتبار دهندگان و مابقی اشخاص در ارتباط با شرکت هستند . با این شرایط بسیار لازم است که پیش از انجام هر عملی، علائم و موارد وجود ورشکستگی در کسب و کارتان را مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهید .
واژه و حالت ورشکستگی در لغت به معنای کمبود و کاهش مقدار بودجه در کسب و کار و تجارت است ، اما در اصطلاح حقوقی با این مفهوم مورد بررسی قرار می گیرد که یک تاجر یا شرکت دار در زمره فعالیتی تجارت از پرداخت وجوه بدهی های خود و عمل به تعهدات خود ناتوان شده که در اصطلاح دیگری به این گونه اشخاص معسر مفلس یا ورشکسته گفته می شود. در حقیقت واژه ورشکسته تنها بازرگانان ( انجام دهندگان عمل خرید و فروش ) و تاجران را در بر گرفته و شامل مدیران و شریکان آن ها نمی شود. در مواقعی که تصمیم گرفته اید به انحلال شرکت یا تقسیم کردن دارایی و اموال اقدام کنید ، هیچ کدام از بدهکاران بر هم تقدم ندارند و هر کدام که زودتر طلبش را درخواست کند زودتر باید به نتیجه برسد و اگر در شرایطی افراد عادی از پرداخت بدهی های خود ناتوان باشند معسر نامیده می شوند. اعلام حالت ورشکستگی میبایست با استناد بر حکم دادگاه اعلام شود و تا زمانی که دادگاه حکم را اعلام و قطعی نکرده، ورشکستگی تاجر مورد اثبات قرار نمی گیرد. اعلام ورشکستگی به وسیله یک یا چند نفر از طلبکاران یا اظهار خود تاجر صورت می گیرد .
-
وظایف و تکالیف شخصی که ورشکسته شده است چیست ؟
اصلی ترین اقدامی که فرد ورشکسته ( اعم تاجر و شرکت های تجاری) باید انجام دهند ، این است که باید طی مدت زمان سه روز از تاریخ توقف پرداخت دین خود مراتب توقف خود را به دادگاه قضائی محل سکونت خود اظهار نموده و لیست دارایی های خود را به دفتر دادگاه اعلام نماید ( بر گرفته از ماده ۴۱۳ قانون تجارت). در غیر این صورت امکان دارد از طرف دادستان به ورشکستگی از نوع به تقصیر محکوم گردد که مجازات قانونی و حبس کیفری دارد. البته به جز فرد تاجر مابقی افراد بستانکار هم قادر هستند با هدف اعلام ورشکستگی تاجر یا شرکت تجاری به دادگاه صالح مراجعه نمایند .
در شرایطی که دادگاه قضائی ، صالح رای نسبت به حکم قطعی ورشکستگی را اعلام کرد ، مدیر تصفیه معین شده و اداره اموال ورشکسته توسط مدیر تصفیه صورت می گیرد به این دلیل فرد ورشکسته از دخل و تصرف در مسائل مالی خود ممنوع شده است. از طرفی دیگر حق اقامه یا تعقیب کلیه دعاوی مالی تاجر ورشکسته علیه دیگران با مدیر تصفیه اداره تصفیه خواهد بود همچنین تمامی دعاوی مالی علیه تاجر ورشکسته لازم است به طرفیت از مدیر تصفیه اقامه یا تعقیب گردد.
-
اقدامات لازم پس از ورشکستگی
بعد از اثبات کامل ورشکستگي شرکت تجاری، باید نسبت به صفر نمودن امور مالی شرکت اقدام کرد. منظور از تصفیه شرکت، شناسایی و احتساب بدهی ها و مطالبات است. در گام بعدی باید برای پرداخت و وصول مطالبات پیشین و انجام کار های نیمه تمام اقدام به طبقه بندی کرد، انجام هر کدام از این کار ها مستلزم مطالعه در امور مختلف شرکت است.
برای تصفیه امور مالی شرکت لازم است ، در گام اول مدیرانی به عنوان مدیران تصفیه انتخاب شوند. این مدیران در شرکت وظیفه اداره و مدیریت شرکت را در دوران تصفیه دارند. نکات لازم در مورد مبحث تصفیه شرکت و مدیران آن در دستورالعمل داخلی شرکت معمولاً مشخص می شود. اما در صورتی که دستورالعمل در این باره قانون خاصی نداشت ، باید با توجه به قانون تجارت اقدام به انحلال شرکت بعد از ورشکستگي کرد. قانون تجارت به دلیل موخر التصویب بودن و اهمیت والای جایگاه آن نظریه ها و قوانین جامعی دارد . با استناد بر مواد قانونی درج شده در قانون تجارت ، بعد از ورشکستگي تا زمان انحلال شرکت و تقسیم اموال مشترک ، شخصیت حقوقی شرکت باقی می ماند.
-
محتویات حکم ورشکستگی چیست ؟
مندرجات و محتویات هر حکم ورشکستگی شامل تاریخ توقف، موقت بودن حکم ورشکستگی و تعیین عضو ناظر و مدیر تصفیه است. بر اساس تجربیات سنوات پیشین ، تاریخ توقف با تاریخ صدور حکم یکسان نیستند و به روزی اشاره دارد که شخص از آن تاریخ به بعد توانایی پرداخت بدهی هایش را نداشته است . پس از درک و بررسی مفهوم توقف در ورشکستگی میبایست به موقتی بودن آن هم اشاره کنیم. حکم ورشکستگی به طور موقت اجرا می شود و اشخاص حق اعتراض نسبت به آن را دارند؛ با این وجود ، این حکم حتی پیش از قطعی شدن نیز قابلیت اجرا دارد.
تعیین کردن فردی به عنوان عضو ناظر ، سومین مورد مطرح در حکم ورشکستگی می باشد . بر اساس استناد به قانون تجارت، دادگاه مورد نظر میبایست یک شخص صلاحیت دار را به عنوان ناظر و شخص دیگری را به عنوان مدیر تصفیه معرفی کند. عضو ناظر موظف است ، بر سرعت انجام کار نظارت کرده و گزارشی از درگیری های ناشی از ورشکستگی به دادگاه ارائه دهد.
-
نحوه اعلام ورشکستگی در دادگاه
با قطعی شدن حکم ورشکستگی و اثبات آن توسط دادگاه ، حالت هایی ممکن است پیشامد کند که شامل اعلام ورشکستگی از طریق خود تاجر و یا طلبکارانی که از او شکایت می کنند. همچنین دادستان هم این قابلیت را دارد که با داشتن مدارک مشخص اعلام ورشکستگی فرد را تایید کند. مدارکی که در دادگاه وجود دارد اعم از چک های برگشتی یا سفته ها و یا معاملاتی که هیچ هزینه ای برای آن ها توسط تاجر پرداخت نشده و افراد زیادی از طلبکاران که هر روز شکایت می کنند منجر می شود ثبت ورشکسته شدن به راحتی انجام شود. بعد از این که دادگاه قضائی مدارک لازم را دریافت کند طی تحقیقاتی از این مسئله مطمئن می شود و اگر اسناد و مدارک حقیقی و درست باشند ، اعلام می کند که تاجر ورشکسته است و شرایط و قوانینی برای او در نظر می گیرد که باید به همه آن ها استناد کند و هیچ گونه اشتباهی از او مشاهده نشود .
۱_ حکم قطعی ورشکستگی در مورد چه افرادی صدق می کند ؟
بر اساس ماده های قانونی موجود در قانون تجارت ، ورشکستگی فقط در مورد تاجر و شرکت های تجاری او است و برای اطلاع از این که چه کسانی تاجر محسوب می شوند می توانید به کتاب قانون تجارت مراجعه کنید .
۲_ آیا ورشکسته مجرم محسوب می شوند و در قانون برای او مجازات در نظر گرفته شده است؟
بله , فرد ورشکسته از نوع به تقصیر و ورشکسته به تقلب ، مجرم محسوب می شوند و قانون مجازات اسلامی برای این اشخاص مجازاتی معلوم در نظر گرفته است که مصادیق آن ها به طور کامل در مجموعه قوانین شرح داده شده است .
۳_ انواع ورشکستگی کدامند ؟
رویداد ورشکستگی بر اساس تعریف قانون تجارت بر 3 نوع است و شامل ورشکستگی عادی ، ورشکستگی به تقصیر و ورشکستگی به تقلب می شود .
