تفاوت چک حقوقی و کیفری

تفاوت چک حقوقی و کیفری

همانطور که از پیش اطلاع دارید ، پر کاربرد ترین سند تجاری در میان افراد برای انجام معاملات و خرید های روزمره ، چک است . این سند تجاری به عنوان یک ابزار پرداخت مطمئن ، در نظام بانکی و مالی کشور دارای اهمیت است ، و معمولاً افراد زمانی که با اعداد و ارقام بالا سر و کار دارند از چک بیش ترین استفاده را می کنند. بر اساس استناد به قانون ، چک کاغذی است حاوی اطلاعات مالی که یک شخص ( حقیقی ، حقوقی ) بر مبنای آن وجهی معین در تاریخی مشخص به دیگری پرداخت می‌ نماید. همچنین چک‌ ها را می‌توان به دو دسته طبقه بندی کرد ، یکی بر اساس نوع چک از دیدگاه مالی و دیگری بر اساس ماهیت پیگیری در صورت عدم وصول وجه چک. در این مقاله از سایت قصد داریم ، دو نوع چک حقوقی و کیفری را که در دسته ‌بندی دوم قرار دارند، مورد بررسی قرار دهیم و وجه تفاوت هر یک را به صورت مختصر بیان کنیم. برای اطلاع از توضیحات تکمیلی تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

  • چک چیست ؟

با استناد به قوانین مالی کشور ، چک به عنوان مهم ترین سند تجاری از جایگاه پر رنگ و مهمی در نظام اقتصادی هر کشور برخوردار است. با توجه به مطلب ذکر شده در مقدمه ، این سند تجاری پر استفاده در کشورمان ایران هم از مهم ترین ابزار پرداخت به شمار می رود . بر اساس ماده ۳۱۰ قانون تجارت :‌ چک نوشته‌ ای است که به موجب آن صادر کننده مبالغی که در حساب بانکی خود دارد تمام یا بخشی از آن را مسترد یا به شخص دیگری واگذار می‌کند. اما این تعریف اغلب در کتب دانشگاهی و علمی کاربرد دارد ، و برای عموم افراد تا حدی دشوار است و بهتر است به تعریف آسان تری در این خصوص بپردازیم.

بر اساس نظریه ها ‌و تعاریف اندیشمندان و نخبگان این رشته ، چک سندی تجاری است که بانک برای استرداد وجه و اعتبار قابل استفاده یا انتقال آن به افراد دیگر به صاحب حساب می دهد. البته دقت کنید که صاحب حساب برای دریافت چک باید از شرایط لازم برخوردار باشد. بر اساس قوانین موجود ، چک باید بر روی بانک کشیده شود، به این معنا که محال علیه چک باید بانک باشد. چک هایی که مؤسسات مالی ، شرکت ها و صندوق های قرض الحسنه صادر می کنند چک هستند، اما حمایت های قانونی صدور چک شامل حال آن ها نخواهد شد.

  • چک حقوقی چیست ؟

اصولاً دارنده چک بلامحل، علاوه بر داشتن حق شکایت کیفری ، حق طرح دعوای حقوقی و مطالبه وجه چک را در کلیه ی مراحل مربوطه دارد؛ ولی مطالبه وجه چک حقوقی همانند چک کیفری ملزم به رعایت مواعد به خصوصی نبوده و در هر زمانی می توان برای مطالبه وجه چک حقوقی اقدام کرد. البته مطالبه وجه چک از ظهر نویس و ضامن او ملزم به رعایت مواعد خاصی می باشد. ولی علیه صادر کننده چک در هر زمانی امکان شکایت کردن از مراجع حقوقی وجود دارد. همچنین در شرایط که امکان شکایت کیفری بر اساس مفاد قانونی وجود ندارد (موارد مذکور ماده ۱۳ قانون صدور چک) دارنده چک بلامحل لازم است برای مطالبه حقوق خود ، اقدام به طرح شکایت حقوقی کند .

  • ماده ۱۳ قانون صدور چک ، مواردی که باعث می‌شود چک حقوقی تلقی شود را به شرح زیر آورده است :

۱_ صدور چک به صورت سفید امضا ( فاقد عدد ) : در این مورد از صدور چک ، هدف آن است که صادر کننده چک در زمان صدور غیر از امضا، وظیفه کامل کردن موارد لازم در برگه چک را به عهده فرد دارنده چک گذاشته است.

۲_ چک مشروط : اگر فرد صادر کننده چک در زمان صدور، وصول وجه چک را وابسته به احتقاق شرطی کند، این چک قابل تعقیب و شکایت کیفری نمی باشد .

۳_ چک برای تضمین : هر زمان در متن عبارت چک صادر شده، بیان شود که این چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهد می باشد .

۴_ مشروط بودن چک بدون قید در آن : در صورتی که اثبات شود که وصول وجه چک مشروط به امری یا چیزی بوده، حتی اگر این امر در متن چک عنوان‌ نشده باشد ، قابلیت شکایت کیفری در مورد چک مورد نظر سلب می شود .

۵_ چک جهت تضمین معامله بدون قید در آن : اگر چک واقعاً برای تضمین معامله صادر شده باشد، در صورتی که این عمل در آن ذکر نشود ، قابل تعقیب و شکایت کیفری نیست.

۶_ صدور چک بدون تاریخ یا وعده دار : هر زمان که اثبات شود تاریخ چک در زمان نوشتن و تکمیل موارد درج شده در چک، نوشته نشده یا این‌که زمان نوشتن تاریخ چک، پیش از تاریخی است که در متن عبارت آمده ، آن چک کیفری نیست .

همچنین بخوانید : اصول حسابداری چیست؟

چک کیفری چیست؟
  • چک کیفری چیست ؟

برای اینکه تفاوت میان چک کیفری و حقوقی را درک کنید ، ابتدا لازم است آن ها را به صورت جداگانه تجزیه و تحلیل و بررسی نماییم. برای اینکه یک چک در زمره چک های کیفری به شمار رود ، باید چک بلامحل باشد و امکان شکایت کیفری از صادر کننده چک در دو مهلت ۶ ماهه مقرر در قانون صدور چک از طرف دارنده چک رعایت شود. مهلت برگشت زدن چک برای شکایت کیفری ۶ ماه از تاریخ صدور چک می باشد. یعنی دارنده باید در به مدت ۶ ماه از گذشت تاریخ چک برای وصول وجه چک به بانک مراجعه کند و در صورت بلامحل بودن چک اقدام به برگشت زدن چک نماید. بنابراین اگر در مهلت شش ماهه اول ، دارنده چک را جهت وصول به بانک ارائه نکند و در صورت بلامحل بودن چک ، درخواست صدور گواهی عدم پرداخت را ننماید، این چک دیگر در زمره چک های کیفری نخواهد بود.

مهلت شش ماهه دوم هم از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت آغاز می شود؛ به عبارتی دیگر اگر دارنده چک تا شش ماه بعد از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت اقدام به شکایت کیفری علیه صادر کننده چک نکند دیگر امکان شکایت از صادر کننده را از دست خواهد داد. بنابراین در شرایطی که دارنده چک مهلت های ذکر شده در متن فوق را رعایت کند و در مهلت های مزبور اقدامات لازم را برای وصول مبلغ چک و شکایت کیفری علیه صادر کننده آن انجام دهد، در این صورت چک کیفری به شمار می رود . معمولاً با توجه و رعایت مهلت های معین شده در قانون می‌توان علیه صادر کننده چک بلامحل اقدام به طرح دعوای کیفری نمود .

  • به چه چک هایی عنوان کیفری بودن اطلاق می شود؟

  • فرد صادر کننده چک :

۱_ ابتدا لازم است در تاریخ مندرج در چک معادل وجه ذکر شده، در بانک وجه نقد داشته باشد.

۲_ نباید همه یا بخشی از مبالغی را که به اعتبار آن چک صادر کرده از بانک خارج نماید.

۳_ صادر کننده چک نباید دستور عدم پرداخت مبلغ درج شده در چک را بدهد.

۴_ نباید چک را به گونه‌ای تنظیم نماید که بانک به دلایلی از جمله مطابقت نداشتن امضاء یا خط خوردگی در متن چک یا اختلاف در مندرجات چک، از پرداخت وجه چک خودداری نماید.

۴_ نباید در متن اصلی چک شرطی برای پرداخت عنوان شود ، بانک به آن شرط استنادی نمی کند .

۵_ هر فردی با علم به بسته بودن حساب بانکی خود اقدام به صدور چک کند کار او در حکم صدور چک بلامحل خواهد بود و به بیش ترین مجازات قانونی محکوم خواهد شد .

چک حقوقی چیست؟
  • تفاوت چک کیفری با چک حقوقی

در ارتباط با چک برگشتی و چکی که به هر دلیل با عدم پرداخت و وصول وجه مواجه شده به چند روش میتوان اقدام و شکایت نمود. روش اول تنظیم دادخواست حقوقی مطالبه وجه چک به دادگاه حقوقی. روش دوم مراجعه به اداره‌ی اجرای ثبت و درخواست صدور اجرائیه و روش سوم مراجعه به دادسرا و تنظیم شکوائیه و درخواست مجازات صادر کننده‌ی چک. البته دقت داشته باشید که هر کدام از این راه‌ ها امکاناتی را در اختیار دارنده چک جهت فشار به صادر کننده چک قرار میدهد. تشخیص این که کدام روش بهتر است و دارنده چک را سریع‌ تر و مطمئن تر به هدف نهایی خود می رساند بسیار ضروری حساس و تخصصی است. ما در این شرایط به شما توصیه می‌‌ کنیم پیش از انجام هر اقدامی با یک وکیل ماهر و کار بلد در رابطه با چک مشورت شود. این مقاله توسط شرکت نرم افزار آرپا ( تولید کننده نرم افزار مالی ، اداری، بازرگانی و تولیدی ) تهیه شده است.

نرم افزار حسابداری

آپدیت جدید ویندوز 11 و بی نیازی به گذرواژه ها

ChatGPT

نسخه ی جدید ChatGPT می‌تواند مکالمه‌ی صوتی با کاربر برقرار کند

جانی آیو مدیر اسبق اپل

مدیر سابق اپل، آیفون هوش مصنوعی را میسازد

تلگرام تبدیل به سوپر اپلیکیشن میشود

رونمایی سامسونگ از گلکسی رینگ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

keyboard_arrow_up