حسابداری دو طرفه چیست؟

حسابداری دو طرفه چیست؟

حسابداری دو طرفه

حسابداری ، یکی از رشته‌های پر کاربرد در تمام مشاغل است. در واقع مدیران، سرمایه گذاران و حتی دولت با اطلاعاتی که یک سیستم حسابداری برای آنها فراهم کرده است نسبت به مسائل مالی و اقتصادی تصمیم گیری خواهند کرد. در طی گذر زمان ، روش‌ ها و سیستم‌ های مختلفی برای پاسخ به نیازهای مالی سازمان‌ها و مؤسسات استفاده شده است؛ همچنین با افزایش پیچیدگی های اقتصادی، این سیستم‌ها تغییرات بسیاری در جهت بهبود کیفیت و گزارش ‌گیری دقیق‌تر داشته ‌اند.

مدیریت صحیح و بی عیب و نقص رویداد های مالی موضوعی مهم و پر اهمیت برای مدیران کسب و کار است. همه کسب و کارها و تجارت ها، از هر نوعی که باشند، نیازمند یک نرم افزار حسابداری برای مدیریت تراکنش‌های مالی خود هستند.

در طول تاریخ روش‌های مختلفی به منظور پاسخگویی و مدیریت نیازهای مالی و حسابداری به وجود آمده است که موجب شده دامنه حسابداری در هر دوره از تاریخ وسیع‌ تر شود. امروزه با پیشرفت و توسعه علوم حسابداری انواع مختلفی از روش‌ها و سیستم‌های حسابداری به وجود آمده است که هریک در برهه‌‌ای از زمان کاربرد و استفاده خاص خود را داشته است. سیستم‌های حسابداری به انواع مختلفی از قبیل: حسابداری یک طرفه، حسابداری دوطرفه، حسابداری چند بعدی تقسیم می‌شود. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی بیشتر این موضوعات بپردازیم .

تاریخچه حسابداری دو طرفه

شاید زمانی که لوکا پاچولی پایه‌ های اصلی حسابداری را بنا می‌کرد حتی فکر نمی‌کرد که روزی حسابداری تا این حد توسعه پیدا کند. او در قرن ۱۵ میلادی کتابی نوشت و بخشی از این کتاب را به حسابداری اختصاص داد و برای اولین بار سیستم حسابداری دوبل یا دو طرفه را تعریف کرد. بعد از گذشت دو قرن طی تفکیک اموال حاکم از حساب‌های دولتی و همچنین تفکیک اموال شخصی تاجران از حساب‌های تجارت خانه توسط یک ریاضی ‌دان هلندی سیستم حسابداری دوبل ایجاد شد.

با وجود اینکه در گذر زمان پیچیدگی ‌های بسیاری در امور مالی و اقتصادی به وجود آمد ، اما عناصر اصلی سیستم حسابداری دوبل بدون تغییر به بقا خود ادامه داد و توانست پاسخگو تمام نیاز‌ های مالی کسب و کار‌ ها در زمان‌ های مختلف باشد. دلیل اصلی بقای سیستم حسابداری دوبل سادگی قوانین، انعطاف پذیری بالا و همچنین قابلیت‌ های ویژه آن در ثبت، انتقال و ارائه گزارش‌های کاربردی در قالب صورت‌های قابل فهم بود. البته در این سیستم پیشرفت ‌های زیادی از نظر روش‌ها و تکنیک ‌ها صورت گرفته است که دلیلی بر محبوبیت آن تا به امروز است.

حسابداری دو طرفه چیست؟

اکثر کسب و کارها چه از روش حسابداری نقدی استفاده کنند و چه از روش حسابداری تعهدی ، از حسابداری دو طرفه به منظور نوشتن دفاتر مالی خود استفاده می‌کنند. حسابداری دوطرفه شیوه ای است که به حداقل سازی اشتباهات و افزایش شانس تراز شدن دفاتر حسابداری کمک می‌کند. این روش نام خود را به دلیل آن که دوبار تراکنش ها وارد می‌شوند، کسب کرده است.

هنگامی که صحبت از حسابداری دوطرفه می شود ، فرمول کلیدی و اصلی حسابداری (سرمایه + بدهی = دارایی) برای ترازنامه نقش اصلی را ایفا می‌کند. در حسابداری جهت تراز کردن حساب ها، از ترکیب ارقام بدهکاران و بستانکاران استفاده می‌کنید. امکان دارد یک بدهکار را در محاسبات خود به شکل تفریق در نظر بگیریم زیرا ، متوجه شده ایم که بدهکاران معمولاً به معنی کاهش در تراز بانکی می‌باشند و ممکن است بستانکاران غیر مترقبه در بانک و یا حساب کارت اعتباری خود را که به معنی پول بیشتر هستند به نفع خود افزایش دهیم. اکنون تمام چیزهایی که راجب بدهکاران و بستانکاران فرا گرفته اید فراموش کنید ، به دلیل اینکه در حسابداری معانی آن ها ساده نیستند.

یک مثال برای درک بهتر حسابداری دو طرفه

برای مثال ، شخصی می‌ خواهد یک نوشابه از یکی از مغازه‌ های محله شان بخرد او به مغازه رفته و یک بطری نوشابه بر می‌دارد و پول آن را به مغازه دار داده و بر می‌گردد .این مثال ساده برای هر کدام از آن ها (خود شخص و فروشنده ) اثراتی دارد. برای ساده تر شدن به آن شخص خریدار و به مغازه دار فروشنده می‌گوییم.

خریدار یک بطری نوشابه دارد و در مقابل از مقدار وجه نقد موجود در کیف پولش کم شده است، به عبارت دیگر تراز مالی خریدار جهت خرید نوشابه کم شده است اما او یک نوشابه دارد. در طرف مقابل فروشنده قرار دارد که او یک بطری نوشابه موجود در مغازه خود را از دست داده است و در مقابلش به اندازه قیمت آن وجه نقد دریافت نموده است‌، به عبارت دیگر تراز مالی فروشنده به اندازه قیمت بطری نوشابه افزایش پیدا کرده است.

زمانی که بحث بستانکاران و بدهکاران در حسابداری پیش می‌آید ، تنها موضوع مشخص آن است که بدهکار در سمت راست یک تراکنش و بستانکار در سمت چپ آن قرار می‌گیرد. این یک مثال ساده در زمینه حسابداری دوبل می‌باشد ، حسابداری در این زمینه سعی دارد که هر دو تراکنش را ثبت نماید و در صورت‌های مالی آن را گزارش نماید . بدون استفاده از حسابداری دوبل، اسناد مالی فقط یک بخش از عملیات شرکت را گزارش می‌نماید .

همچنین بخوانید : اصول حسابداری چیست؟

نحوه ثبت حساب ها در حسابداری دو طرفه

نحوه ثبت حساب ها در حسابداری دو طرفه یا دوبل

در سیستم حسابداری دو طرفه یا دوبل، برای هر حساب، یک سطر بدهکار در سمت راست و یک سطر بستانکار در سمت چپ وجود دارد. برای هر ثبت باید سمت بدهکار و بستانکار حساب با هم برابر باشد. در نتیجه وقتی جمع دو ستون بدهکار و بستانکار هر حساب با هم برابر باشد، دارای ثبت تراز خواهد بود.

تفاوت دیگر حسابداری دوطرفه با یکطرفه در ثبت مبالغ عملیات در حداقل دو حساب متفاوت است ؛ که علت نام ‌گذاری روش دوبل نیز همین مسئله است. به بیان دیگر، در این روش هر معامله دارای دو اثر بدهکار و بستانکار است و هر حساب بدهکار با یک حساب بستانکار هم‌ تراز است ؛ که در پایان به برابری ستون های بدهکار و بستانکار ترازنامه ختم می‌شود.

کاربرد حسابداری دوطرفه

امروزه در سرتاسر دنیا از سیستم حسابداری دو طرفه استفاده می‌شود ،به این دلیل که در هر معامله حداقل در یک حساب به عنوان بدهکار و در یک حساب به عنوان بستانکار ثبت می‌شود و برای هر معامله مجموع اقلام بدهکار باید همیشه برابر با مجموع اقلام بستانکار باشد  و اگر اینطور نباشد می‌توان به این پی برد که مشکلی در معامله وجود دارد. امروزه در کسب و کار‌ها از حسابداری یک طرفه تنها در بخش غیر رسمی و در داد ستد‌ های خیلی کوچک، که تقاضا برای حسابرسی و ثبت بسیار کم می‌باشد، کاربرد دارد.

در حسابداری ثبت دوطرفه حساب های گوناگونی وجود دارند که به دو نوع بدهکار و بستانکار تقسیم می‌شود. این حساب‌ها جدا از مفهوم بستانکار و بدهکار در زبان محاوره‌ ای می‌باشند. در روش حسابداری یک طرفه فقط فهرست هزینه‌های اقلام به شکل تکی و مجموع آنها آورده می‌شود، به عبارتی دیگر در حسابداری یک طرفه تنها حساب بدهکار تحلیل و بررسی می‌شود و حساب بستانکار بدون بررسی رها می‌شود.

 حساب‌های صندوق، ملزومات اداری، حساب بدهکاران، هزینه‌ها و حساب خرید از گونه ی بدهکار می‌باشد و حساب‌های فروش، بستانکاران و درآمد ‌ها از نوع بستانکار است. افزایش در حساب‌های بدهکار، حساب مورد نظر را بدهکار و کاهش در حساب‌های بدهکار، حساب مورد نظر را بستانکار می‌کند و همچنین به طور مشابه داریم افزایش در حساب‌های بستانکار، آن حساب را بستانکار و کاهش در حساب‌های بستانکار آن را بدهکار میکند.

به عنوان مثال ،زمانی که پولی از صندوق برداشت می‌شود به دلیل اینکه حساب صندوق از نوع بدهکار است و به این دلیل که موجودی صندوق کاهش یافته است، گفته می‌شود که حساب صندوق بستانکار است و یا مثلا زمانی که وسیله برای شرکت خریداری می‌شود به این دلیل که خرید وسایل جزو ملزومات به حساب می‌آید، گفته می‌شود که حساب ملزومات بدهکار شده است.

مزایای حسابداری دو طرفه

حسابداری دو طرفه پس از ایجاد ، در طی مدت زمان محدودی جایگاه ویژه ای میان بازرگانان و تجار پیدا کرده و دارای شهرت زیادی است. این نوع سیستم حسابداری با گذشت زمان در بیشتر مشاغل و بنگاه های داد و ستد به کار برده می شود و طی مدت کوتاهی دستخوش تحولات بسیاری شد که این موضوع سبب کامل شدن این سیستم شد. در مجموع این نوع حسابداری برای کلیه مؤسسات و مشاغل که حاوی سود و زیان هستند و یا اینکه به ترازنامه احتیاج دارند به کار برده میشود. در این صورت دارای مزایای عمده ای است که عبارت اند از:

۱_سیستم حسابداری دو طرفه می تواند داده ها و معلومات جامع حساب های معاملاتی را در خود حفظ نماید، به واسطه این روش سود و ضرر موسسه با تدارک صورت های مالی قابل تشخیص است.

۲_به واسطه این روش تمام دارایی ها و بدهی های یک موسسه به صورت درستی ثبت می شود و می توان شرایط مالی موسسه را به صورت درستی ارزیابی کرد.

۳_این نوع سیستم حسابداری به سان یک سامانه قابل اعتماد جهت حفظ حساب ها و فاکتور های مالی است که به یاری آن مقدار کل دارایی و بدهی ها قابل شناسایی است و تراز بدهی ها و دارایی ها راحت تر می شود.

۴_به وسیله این نوع سیستم حسابداری می توان روال کار آتی، با تطبیق درآمد ، دارایی، هزینه و بدهی سال جاری با سال گذشته را سازماندهی نمود. همچنین این شیوه با ارائه داده ها و معلومات ضروری به مدیریت به اعمال درست برنامه ها کمک بسزایی می کند.

از دیگر مزایای حسابداری دو طرفه می توان به این مورد اشاره کرد که این روش یک شیوه علمی است که همانند یک سامانه عام تصویب شده است که به واسطه آن به آسانی می توان اشتباهاتی که در زمان درج حساب ها پیش می آید را شناسایی کرد. با بکارگیری از این نوع سیستم اشتباهات حسابداری به صورت صحیحی قابل شناسایی هستند و اعمال مبادرات ضروری جهت اصلاح از طریق آن مقدور است.

مزایای حسابداری دو طرفه

معایب و محدودیت های حسابداری دو طرفه

حسابداری دو طرفه با توجه به اینکه مزایای عمده ای دارد ، دارای معایبی هم می باشد که عبارت اند از:

۱_در این سیستم حسابداری ابهامات بسیاری در ضوابط ، مبانی و تکنیک ها که اغلب کار را برای حسابدار با دشواری مواجه می کند.

۲_از محدودیت های حسابداری دو طرفه می توان به این مورد اشاره کرد که همانطور که این گونه سیستم حسابداری یک سیستم وسیع است جهت استفاده از آن به نیروی کار ، زمان و هزینه بسیاری احتیاج است.

۳_یک حسابدار جهت بکارگیری از این روش حسابداری باید از علم تئوری و عملی لازم بهره مند باشد ، زیرا یک شخص مبتدی و تازه کار در حسابداری پیروز نمی شود و در حفظ و نگهداری حساب ها با مسائل بسیاری مواجه می شود.

۴_از دیگر محدودیت های حسابداری دو طرفه می توان به این مورد اشاره کرد که در این سامانه اگرچه شناسایی و تصحیح اشتباهات مقدور است ولی باید به این مسئله توجه کرد که نمی توان به صورت کامل از ایجاد خطا ها و اشتباهات پیشگیری کرد.

علی رغم معایبی که این سیستم حسابداری دو طرفه دارد ولی مزایای آن خیلی بیشتر است که این امتیازات زیاد سبب شده که از گذشته تا به امروز از شهرت زیادی بهره مند باشد. با توسعه و بسط علم حسابداری و همچنین استفاده از نرم افزار های حسابداری توسعه یافته خیلی از این نواقص برطرف شده است.

کلام آخر

حسابداری دو طرفه، یکی از روش‌های بسیار مهم و کاربردی در حسابداری است و با استفاده از آن، مالکین کسب و کارها می‌توانند از بروز خطاهای احتمالی در حساب‌های خود جلوگیری کنند. اگر می‌خواهید در تنظیم حساب‌های شرکت خود کمی نظم ایجاد کنید، زمان آن فرا رسیده است که حسابداری دو طرفه را امتحان کرده و حداقل یک بار آن را در محاسبه و مدیریت حساب‌های خود به کار بگیرید.

در این مقاله که توسط شرکت نرم افزاری آرپا تهیه شده است در مورد حسابداری دو طرفه، مزایا و محدودیت‌ های حسابداری دوبل و سایر نکات مهم در این خصوص توضیحاتی ارائه شد. نرم‌افزار های حسابداری با امکانات و قابلیت‌های ویژه‌‌ای که در اختیار کسب و کار ‌های مختلف قرار می‌دهند بخش بزرگی از دغدغه های حسابداری آنان را رفع می‌کنند.

نرم افزار حسابداری

آپدیت جدید ویندوز 11 و بی نیازی به گذرواژه ها

ChatGPT

نسخه ی جدید ChatGPT می‌تواند مکالمه‌ی صوتی با کاربر برقرار کند

جانی آیو مدیر اسبق اپل

مدیر سابق اپل، آیفون هوش مصنوعی را میسازد

تلگرام تبدیل به سوپر اپلیکیشن میشود

رونمایی سامسونگ از گلکسی رینگ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

keyboard_arrow_up